Zbiorniki żelbetowe i urządzenia z nimi związane. 1. Zbiorniki powinny być zaprojektowane i wykonane w sposób zapewniający ich szczelność i trwałość. 2. Należy uwzględnić stopień zagrożenia korozyjnego. W zbiornikach na gnojownicę i gnojówkę głównym medium agresywnym są odchody zwierzęce. 3. Gnojówka zawierająca mocz i fekalia zwierzęce ulegająca w krótkim okresie procesom gnilnym i fermentacyjnym wytwarza siarkowodór, kwas węglowy i amoniak o odczynie lekko zasadowym. Mocz zwierząt roślinożernych - kwas moczowy. Działanie tych kwasów oceniane jest jako słabo - agresywne (bydlęce) lub średnio agresywne (świńskie) w stosunku do betonu i żelbetu on silnie agresywne w stosunku do stali. Gnojownica w zależności od pochodzenia i okresu składowania w większości przypadków ma odczyn zasadowy lub obojętny. Odczyn kwaśny występuje przy tuczu świń (średnio agresywne) odczyn pH gnojownicy zawiera się w granicach od 8 do 5,5. 4. Materiały zastosowane w budowie zbiorników powinny spełniać wymagania odpowiednich norm przedmiotowych lub aprobat technicznych. W zbiornikach na gnojownicę i gnojówkę należy uwzględnić wymagania BN-84/8814-07 „Zbiorniki żelbetowe na gnojownicę. Podstawowe warunki wykonania i badania techniczne przy odbiorze". 5. Minimalna wymagana klasa betonu wg BN-84/8814-07 oraz PN-B-03264: 2002 wynosi B-20 (zalecane B25) w zbiornikach monolitycznych i prefabrykowanych oraz B30 (zalecane B35) w ścianach zbiorników sprężonych. Wymagany minimalny stopień wodoszczelności wynosi W6. W zbiornikach otwartych oraz płytach stropowych zbiorników zamkniętych przyjmuje się ponadto stopień mrozoodporności minimum F100. 6. Dla osiągnięcia technologicznej szczelności betonu przyjmuje się: a) Dobór kruszywa mineralnego nienasiąkliwego wg krzywej przesiewu dla betonów szczelnych. b) Wskaźników w/c < 0,50. c) Zastosowanie cementu CP 35 bez dodatków w ilości min 300 kg/m3. d) Zastosowanie wibratorów o wysokiej częstotliwości. e) Betonowanie płyty dennej, ściany i płyty stropowej w sposób ciągły z zastosowaniem niezbędnych uszczelnień z taśm dylatacyjnych lub innych materiałów w miejscach styków i złącz przegubowych, wynikających z przerw roboczych i dylatacji. f) Betonowanie ścian warstwami o grubości do 30 cm. Styki zbiorników prefabrykowanych powinny być odpowiednio zabezpieczone i uszczelnione środkami posiadającymi aprobatę techniczną. 7. Zbrojenie konstrukcyjne dwustronne w postaci prętów ze stali klasy AI, AII, AIII oraz siatek zgrzewanych ze stali AIII i AIIIN (St 3SY-b-500). Minimalna średnica pręta 8 mm otulina zbrojenia minimum 3 cm w ścianach i 4 do 5 cm w płytach. 8. Przejścia przewodów przez ściany i dno zbiornika powinny być wykonane jako szczelne. W płycie dennej w miarę potrzeby mogą by wykonane szczelne studzienki rewizyjne. 9. Podłoże gruntowe przy bezpośrednim posadowieniu zbiornika powinno spełniać warunki określone przedmiotową normą przy określeniu parametrów w toku badań hydrogeologicznych. Przy wykonywaniu zbiorników posadowionych poniżej poziomu wody gruntowej należy obniżyć poziom zwierciadła wody na czas wykonywania zbiornika, z zastosowaniem środków dla zapewnienia odpowiedniej depresji przez urządzenia odwadniające. Zastosowanie metody pompowania wody z wykopu powinno zabezpieczyć najbliższe otoczenie przed osiadaniem oraz rozluźnianiem gruntu pod fundamentami. Zbiornik zagłębiony poniżej ustalonego poziomu wody gruntowej powinien być odpowiednio zabezpieczony przed wypłynięciem, z uwzględnieniem parcia wody na konstrukcję. Przy posadowieniu w gruntach słabonośnych jak torfy i namuły możliwe jest wykonanie zbiorników monolitycznych z zastosowaniem odpowiednich warstw filtracyjnych, separacyjnych tkanin oraz geodrenów. W tych warunkach należy się jednak liczyć ze znacznym osiadaniem zbiornika po jego wykonaniu. 10. Przyjęty sposób posadowienia zbiornika powinien: a) być dostosowany do warunków hydrogeologicznych i parametrów podłoża gruntowego, b) zapewniać zachowanie stanów granicznych nośności i użytkowalności, c) być dostosowany do rodzaju konstrukcji zbiornika oraz użytkowania budowli i urządzeń z nimi związanych d) mieć ewentualną izolację zabezpieczającą konstrukcje od szkodliwych wpływów wody gruntowej, e) mieć dostosowaną głębokość minimalną posadowienia do strefy przemarzania gruntu, z ewentualnym obsypaniem w przypadku płytszego posadowienia. 11. W obciążeniu ruchomym stropów zbiorników krytych przejazdowych w zależności od potrzeb przyjmuje się: a) ciężar samochodu ciężarowego ciężkiego z ładunkiem 150 kN o wymiarach 2,60 x 8,00 m, obciążeniu tylnego koła 50kN i obciążeniu równomiernym 10 kN/m2, b) ciężar pojazdu terenowego z ładunkiem 265 kN, o wymiarach 2,80 x 9,40 m, obciążeniem tylnego koła 50kN i obciążeniu równomiernym 15 kN/m2, c) Dla zbiorników nie obciążonych ruchem pojazdów należy przyjąć obciążenie stropu zbiornika nie niższe niż 5 kN/m2 w polu o powierzchni nieograniczonej. W przypadku innych obciążeń należy przyjąć dane określone przez inwestora. 12. W zbiornikach otwartych należy uwzględnić wpływ różnicy temperatur i skurczu na konstrukcje przy założeniu temperatury gnojówki i gnojowicy + 4°C i temperatury zewnętrznej -20°C. 13. Konstrukcja zbiornika powinna być zabezpieczona przed zamarzaniem cieczy przez odpowiednie warstwy ochronne np. obsypanie ziemią w zależności od strefy przemarzania gruntu, ocieplenie lub zastosowanie metod przeciwdziałających tworzeniu się warstwy lodu. 14. Płyta denna powinna być ułożona: a) w gruntach niespoistych na wyrównanym podłożu z podkładkami pod zbrojenia, b) w gruntach spoistych na warstwie filtracyjnej o grubości 15-20 cm ze żwiru lub piasku oraz min 5 cm warstwy podbetonu klasy B 7,5 o czystej powierzchni lub 10 cm piasku stabilizowanego cementem. 15. Dopuszczalne szerokości rozwarcia rys w zbiornikach: a) dla ścian rysy są niedopuszczalne, b) dla płyt dennych: 0,1 mm dla środowiska silnie i średnio agresywnego; i 0,2 mm dla środowiska słabo agresywnego, c) dla płyt stropowych 0,2-0,3 mm. Wyżej wymienione parametry konstrukcyjne zapewniają należytą szczelność zbiornika. W przypadkach szczególnych zaleca się dokonywanie próby szczelności zbiornika. 16. Zbiornik należy sprawdzać dla dwóch wariantów obciążenia: a) zbiornik nie obsypany gruntem i napełniony cieczą, b) zbiornik pusty obciążony parciem gruntu i naziomem oraz ewentualnie parciem wody gruntowej. Wpływ parcia lodu można pominąć przy odpowiednim zabezpieczaniu zbiornika przed zamarzaniem. Należy uwzględniać nierównomierne obciążenia ścian przy jednostronnym obciążeniu naziomu.